بهترین کسی که میتواند جواب ازمایش شما را خوانده و تحلیل نماید پزشک شماست .
توجه داشته باشید افراد عادی نباید بر اساس تحلیلهای خود یا اطرافیانشان از جواب از ازمایشها دست به اقدام های درمانی بزنند ، اینکار تنها روند بهبودی خود را مشکل تر خواهند کرد .
اما با این وجود در این مقاله به بررسی و تفسیر جواب ازمایش سیستم انعقادی خواهیم پرداخت :
ازمایشات بررسی سیستم انعقادی
PT – INR : Prothrombin Time
به معنی زمان پروترومبین
تشخیص :
بررسی وضعیت انعقادی خون – پیش از عمل جراحی – بررسی اثر داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین
نقش :
بررسی فاکتورهای مسیر خارجی که در فرایند انعقاد خون فعالیت می کنند .
PTT : Partial Thromboplastin Time
به معنی زمان ترومبوپلاستین
تشخیص :
بررسی وضعیت انعقادی – بیماری فون ویلبراند – هموفیلی A و B – فقر ویتامین K – مصرف هپارین
نقش :
بررسی فاکتورهای مسیر داخلی که در فرایند انعقاد خون فعالیت می کنند .
Fibrinogen
به معنی فیبرینوژن
تشخیص :
بررسی فعالیت فیبرینوژن – اختلالات انعقادی – خونریزی – ایجاد لخته – طولانی شدن تست PT ، PTT
نقش :
فیبرینوژن فاکتور شماره ۱ انعقادی است که وجود ان برای تشکیل لخته ضروری است .
در این ازمایش تبدیل رشته های فیبرینوژن محلول به رشته های فیبرین نامحلول بررسی می شوند .
فیبرینوژن یک پروتئین فاز حاد است یعنی میزان ان در التهابات افزایش می یابد .
افزایش فیبرینوژن معمولا موقتی بوده و پس از رفع بیماری زمینه به سطح طبیعی باز می گردد.
D-Dimer
به معنی دی دایمر
تشخیص :
تشخیص لخته و ترومبوز – کبودی عمقی همراه با درد و ورم – امبولی ریه – انعقاد منتشره داخل عروقی
نقش :
وقتی دیواره رگ دچار اسیب می شود و خونریزی اتفاق می افتد بدن با انجام هموستاز و ایجاد لخته جلوی خونریزی را می گرد که در طی این فرایند پروتئین های فیبرین تشکیل شده و تشکیل لخته محکم می دهد.
با گذشت زمان و ترمیم زخم فرایند حل شدن لخته اغاز می شود و انزیم پلاسمین لخته را به قطعات کوچک می شکند و از تجزیه لخته FDP و D-DIMER حاصل می شود .
در شرایطی که خطر ترومبوز یا امبولی وجود دارد اندازه گیری دی – دایمر برای تشخیص کمک کننده است .
قطعه D-DIMER قعالیت ترومبین و پلاسمین را ارزیابی می کند .
بنابر این این ازمون روشی ساده برای تشخیص وقوع DIC می باشد .
نتایج مثبت این تست با نتیجه مثبت FDP هماهنگی دارد .
اندازه گیری D-DIMER اختصاصی تر از FDP است اما از حساسیت کمتری برخوردار می باشد .
D-DIMER یک FDP اختصاصی است که فقط از تخریب فیبرین توسط پلاسمین تشکیل می شود و تخریب فیبرینوژن دست نخورده توسط پلاسمین ان را به وجود نمی اورد .
افزایش :
پس از تشکیل لخته و شروع فرایند تجزیه لخته میزان ان در خون افزایش می یابد که معمولا پس از جراحی و اسیب بافتی و بیماری قلبی در بدن افزایش می یابد .
Factor V Leiden
به معنی فاکتور ۵ لیدن
تشخیص :
ترومبوآمبولیسم – بروز لخته در سیاهرگ عمقی
نقش :
فاکتور ۵ انعقادی در کبد ساخته شده و در تشکیل لخته نقش دارد .
فاکتور ۵ لیدن شکل جهش یافته فاکتور ۵ است و در فرایند تشکیل لخته نقش دارد اما در برابر تخریب توسط پروتئین C فعال شده APC مقاوم است .
APC سرعت فرایند تشکیل لخته را کاهش می دهند و کنترل می کند .
فاکتور ۵ لیدن به APC مقاوم است و فرایند تشکیل لخته را به مدت طولانی تری ادامه می دهد و باعث افزایش خطر ایجاد لخته و ترومبوآمبولیسم می شود .
افزایش :
افزایش این فاکتور با تروآمبولیک همراه است .
تایید :
برای تایید نتیجه افزایش یافته فاکتور ۵ لیدن باید تست مقاوت به تخریب توسط پروتئین C فعال شده (APC-R) انجام شود .
Protein C & S
به معنی پروتئین ضد انعقادی سی و اس
تشخیص :
ترومبوآمبولی – حملات ترومبوتیک – علت ترومبوز در سیاهرگ عمقی – تشکیل لخته با علت نامشخص
نقش :
این دو پروتئین با مهار کردن فاکتورهای انعقادی فرایند انعقاد را کنترل کرده و از ایجاد لخته خود بخودی جلوگیری می کنند .
AT III : Antithrombin III
به معنی انتی ترومبین ۳
تشخیص :
بررسی علت تشکیل مکرر لخته – عدم پاسخ به درمان با داروی ضد انعقاد
نقش :
ترومبین توسط کبد تولید می شود و در فرایند انعقادی نقش دارد و در زمان اسیب عروق باعث فعال شدن فاکتورهای انعقادی شده و ایجاد لخته می کند و انتی ترومبین فرایند تشکیل لخته را کنترل می کتد و از تشکیل لخته خود بخودی جلوگیری می کند .
افرادی که کمبود این فاکتور را دارند در خطر ترومبوز عروقی قرار دارند .
کمبود ان می تواند ارثی و یا اکتسابی باشد .
کاهش :
کاهش میزان این انزیم با عوارض مختلفی مانند DIC (ترومبوز منتشره داخل عروقی) و DVP (ترومبوز سیاهرگ های عمقی و امبولی ریه و بیماری کبدی و از دست دادن خون همراه است . همچنین کمبود این فاکتور با سقط مکرر جنین همراه است.)
افزایش :
برای تایید آزمایش باید آزمایشات پروتئین C , S نیز انجام میشود
APCR: Activated Protein C Resistance
به معنی مقاومت پروتئین C فعال شده مقاومت پروتئین C فعال شده( APC ) مهترین فاکتور خطر ترومبوز است.
افزایش خطر در هتروزیگوت ها در حدود ۷ برابر و در هموزیگوت ها حدود ۸۰ برابر است .
APCR در بین حدود ۲۰٪ از بیماران با ترومبوز ورید های عمقی اولیه و در بین حدود ۴۰٪ از بیماران با ترومبوفیلی دیده می شود. فاکتور ۵ لیدن یک اختلال ارثی است که موجب APCR می شود .
از علل اکتسابی می توان ضد انعقاد های لوپوس و بارداری و مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی OCP و سطح بالای فاکتور VIII را نام برد.
VWF : Von Willebrand Factor
به معنی فاکتور فون ویلبراند
نقش اصلی VWF اتصال پلاکت به اندوتلیوم آسیب دیده عروق می باشد.
VWF به صورت زنجیره ای از مونومرهای متصل به هم از سلول های اندوتلیوم عروق به داخل جریان خون ترشح می شود .
بیماری فون ویلبراند شایعترین اختلال انعقادی ارثی است و در مبتلایان مراحل لخته شدن خون بسیار آهسته صورت می گیرد و در زمان جراحت موجب خونریزی شدید می شود .
فاکتور فون ویلبراند به رسپتورهای پلاکتی و فاکتور ۸ متصل می شود و از خونریزی جلوگیری می کند .
در صورتی که این فاکتور فعالیت طبیعی نداشته باشد خونریزی بلند مدت در مبتلایان را سبب می گردد .
Adams 13 Activity
به معنی فعالیت فاکتور آدام ۱ VWF به صورت زنجیره ای از مونومرهای متصل به هم به داخل جریان خون ترشح می شود و این زنجیره توسط آنزیمی به نام ADAMTS13 به پلی مرهای VWF با اندازه های متفاوت بریده میشود.
در صورتی که ژن ADAMTS13 حاوی موتاسیون باشد و یا اتو آنتی بادی علیه ADAMTS13 وجود داشته باشد، فعالیت ADAMTS13 کاهش می یابد که منجر به TTP می شود.
پلاکت ها به مولتی مرهای بزرگ VWF ، با تمایل بالایی متصل می شوند که منجر به تشکیل لخته های غنی از پلاکت در مویرگ ها می شود.
در نتیجه عوارضی چون ترومبوسیتوپنی ، کم خونی همولیتیک ، علایم عصبی ، تب ، نارسایی کلیوی (علایم پنجگانه) ایجاد میشود.
FDP : Fibrinogen Degration Products
به معنی محصول تجزیه فیبرینوژن D-Dimer علامت این است که فیبرین تشکیل و بعد تخریب شده است.
و نتیجه مثبت FDP نشان دهنده این است که فیبرین و یا فیبرینوژن توسط پلاسمین تخریب شده اند چرا که این تست محصولات تخریب فیبرین از جمله D-Dimers و محصولات تخریب فیبرینوژن را ردیابی می نماید.
D-Dimers و FDP می توانند در DIC یا ترومبوز از جمله ترومبوز ورید عمقی (DVT) ، آمبولی ریوی( PE) و انفارکتوس میوکارد (MI) مثبت شوند.
اینها ممکن است در بیماری کبد هم مثبت شوند که به علت کاهش کلیرانس کبدی خواهد بود.
همچنین می توانند به دنبال جراحی و به دنبال خونریزی شدید، همودیالیز، اکلامپسی، کریز سلول داسی و سایر شرایط هم بالا روند. مبتلایان به سرطان غالبأ D-Dimer و FDP مثبت دارند که معمولا بیانگر یک DIC مزمن خفیف است